İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 29 Temmuz 2020 itibarıyla kabul edildi.

Bu kanun,  hem sosyal medya kullanıcıları hem de sosyal medya mecraları için çok büyük bir öneme sahip. Kullanıcılar için özgürlükler noktasında kısıtlama getirdiği iddia edilse de, bu iddialar içi boş söylemlerden öteye geçemiyor. 

Bu düzenlemenin hukuk düzenine katkısının büyük olacağı kanaatindeyim. Nitekim, uygulamada birçok şikayet, Türkiye’de ofisi bulunmayan sosyal medya mecralarından gelmeyen cevaplar yüzünden etkili bir çözüme kavuşturulamıyor. Gaziantep özelinde dahi bakacak olursak, birçok şikayetin sosyal medya mecralarının temsilciliğinin bulunmaması yahut bulunan temsilciliklerin de talep edilen bilgi ve belgeleri vermemesi sebebiyle birçok insanın mağduriyeti giderilemiyor.

Milyonlarca kullanıcısı olan sosyal medya mecralarının da bu kanunla birlikte artık kolaylıkla denetlenebileceği, kimliği belli olmadan yapılan hakaret- tehdit ya da iftira sahibi klavye şövalyesi müfterilerin kimliğinin tespit edilebileceği bir döneme giriyoruz.

Kanun teklifinde; kişilik haklarının ve özel hayatın gizliliğinin korunması amacıyla, devletlerle birlikte sosyal ağ platformlarının da yasa dışı içerikle mücadelede sorumluluk üstlenmesi ihtiyacı gerekçe olarak öne çıkıyor. Kanun teklifi ilgili kanunda yer alan; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı tanımlamalarına ve erişimin engellenmesine yönelik düzenlemeler içeriyor.

Erişimin Engellenmesi Kararı Yerine İçeriğin Çıkarılması Kararı

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da belirli suçları içeren yayınların oluşturulmasıyla mücadele için erişim engellenmesi kararı verilebileceği öngörülürken; kanunda yapılan düzenlemeyle uygun durumlarda erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararı verilebileceği belirtiliyor. Kanun teklifinde yapılan gerekçelendirme aynı internet sitesinde yapılan ve suç teşkil etmeyen içeriklere yönelik ifade özgürlüğünü ve haber alma hakkını güvenceye almak yönünde.

Düzenleme ile; içeriğin çıkarılması kararları kullanıcılarına internet ortamına erişim olanağı sağlayan erişim sağlayıcı tarafından değil, hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten yer sağlayıcı ve internet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan içerik sağlayıcı tarafından uygulanabileceği için bu kararlar yer ve içerik sağlayıcılarına bildirilecek.

Temsilci Belirleme Yükümlülüğü

Kabul edilen kanun teklifinde öne çıkan düzenlemelerden biri de sosyal ağ sağlayıcıya getirilen temsilci belirleme yükümlülüğü. Kanun teklifinin 6’ncı Maddesi ile Türkiye’de günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’de en az 1 kişi olmak üzere temsilci bulundurmakla mükellef olacak. Maddede temsilcinin iletişim bilgilerinin kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verileceği de yer alıyor.

10 Milyon Türk Lirasından 30 Milyon Türk Lirasına Kadar İdari Para Cezası

Maddenin 2’nci fıkrasında temsilci belirleme yükümlülüğü yerine getirilmediği takdirde uygulanacak yaptırımlar idari para cezası, reklam cezası ve bant genişliği daraltılması şeklinde belirtiliyor. Yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya yapılan bildirimden 30 gün içinde bu yükümlülüğü yerine getirmediği takdirde 10 Milyon Türk Lirası ve ikinci bildirimden 30 gün içinde bu yükümlülüğü yerine getirmediği takdirde 30 Milyon Türk Lirası idari para cezası yaptırımı uygulanacak. İkinci para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğü yerine getirmediği takdirde ise reklam cezası ve bant genişliğinde %50 ila %90 arasında daraltılmaya gidilmesi şeklinde yaptırımlar uygulanacak.

48 Saat İçinde Cevap Verme Yükümlülüğü

Türkiye’de günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıya yapılan başvurulara 48 saat içinde olumlu veya olumsuz yanıt verme zorunluluğu getiriliyor. Ayrıca, ilgili sosyal ağ sağlayıcı kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/ya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve başvurularına yönelik istatistiksel bilgilerin yer aldığı 6 aylık dönemlerle hazırlanmış raporları BTK’ya bildirecek. Rapor sosyal ağ sağlayıcının internet sitesinde de yer alacak. Sosyal ağ sağlayıcıya; 48 saat içinde yanıt verme yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde 5 Milyon Türk Lirası, raporlama yükümlülüğünü yerine getirmediği takdirde 10 Milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanacak.