Uzun zamandır spor yazmıyordum. Bu sezon zaman bulamadığım için maçlara da gidemedim. Zira günü birlik başarılar ve tabela yorumu yapmayı aktif spor gazeteciliği döneminde de hiç benimsemedim. Her zaman büyük resme bakmayı tercih ederim. Sağlıklı bir analizin anahtarı da bu olsa gerek.  

Bu nedenle, Gaziantep FK’nın son dönemlerde birkaç maçlık puan kaybı sonrası kamuoyunda eleştirilmesi üzerine kısa bir araştırma yaptım. Birçok futbol kulübünün sezon sonunda Avrupa Kupalarına katılma hakkı olmasına rağmen, finansal yükümlülükleri yerine getiremedikleri için Avrupa Ligi'ne gidememeleri mali yönetim ligindeki başarıyı daha önemli kılıyor. Maç kazanın, şampiyon olun. Şayet mali kriz içerisindeyseniz bunların hiç bir önemi yok.

Şunu kabul etmemiz gerekir ki, futbol artık bir endüstriye dönüştü. Dev bir bacasız sanayi oluştu. Futbolun içerisine sanayi terimi girince başarı tanımı skor tabelasından çok mali yönetim ve sürdürülebilirlik ile yapılmaya başlandı. Bu konuda özellikle Akademi anlayışı ile külübler artık futbolcu üretim merkezleri kurmaya başladı. Ülkemizde Altınordu bu açıdan muhteşem bir örnektir.

SPORTİF BAŞARI TEK BAŞINA BAŞARI OLMADI VE OLMAYACAKTIR

Geçmişte Süper Lig şampiyonu olan Bursaspor’un tarihi bir başarı sonrası yaşadığı mali kriz ve alt liglere yolculuğu sportif başarıların artık temel hedef yapılmaması için yeter de artar. Avrupa kulüplerinde de durum farklı değil. Sportif başarı hastalığı ve astronomik transferler yüzünden Fransa’da Birinci Lig kulüplerinin geçen yıl toplam 50 milyon dolar kaybı, Hollanda’da ise geçen sezon toplam 36 kulüp 26 milyon dolar zarar etti.  İspanya Birinci ve İkinci Lig kulüplerinin toplam 450 milyon dolar borcu bulunuyor. Türk futbolunun dört büyükleri olarak nitelendirilen Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor ise dokuz ayda 1 milyar 121 milyon lira zarar etti. Avrupa’da ve ülkemizde bazı istisnalar hariç büyük kulüpler banko şampiyon diyemiyoruz artık. Çünkü mali yönetim ve güçlü takımlar futbol sanayisinde söz sahibi oluyor. 

KULÜPLER ÇİN ÖRNEĞİNİ İYİ OKULMALI

Birkaç yıl öncesine kadar dünya yıldızlarını astronomik ücretlere kadrolarına katan Çin Süper Ligi ekipleri iflasın eşiğine geldi. Jiangsu’nun iflası sonrası Hebei ve Guangzhou Evergrande de ekonomik kriz yaşarken, Chongqing ve Qingdao da zor günler geçiriyor. Çin’li kulüpler her sezon taraftarlarına yıldız izletmek adına kasaları boşalttılar. Şimdi krizle boğuşuyorlar ve alınan kupalar ve şampiyonluklar ise çoktan unutuldu.  Diğer yandan İskoçya'nın iki devinden biri olan Rangers’ın, 49 milyon sterlin'lik vergi borcu nedeniyle kayyuma devredilmesi, bana göre futbol mali yönetimin gündeme gelmesinde bir milat olmuştu.

GAZİANTEP FK’NIN MALİ LİG'DEKİ DURUMU İYİ

Şimdi ilimizin Süper Lig’deki temsilci Gaziantep FK’yı eleştirmemiz ve tartışmaya açmamız gerekiyorsa bu pencereden bakmamız gerekiyor. Gelinen süreçte tutbol kulüplerini sadece anlık sportif başarılarla değerlendirmek su üzerine yazı yazmaktır.  Mühim olan mali tablodur.

Son açıklanan tablolara bir bakalım;

Harcama limitleri bana göre önemli bir ölçüdür. Gaziantep FK,  bu sezon 374 milyon 977 bin TL harcama limiti ile borç batağının eşiğinde olan 4 büyüklerden sonra tabloda yer alıyor. Diğer 16 kulünün harcama limiti Gaziantep FK’dan daha az. 4 Büyüklerle borç kıyaslaması yapsak mali tabloda açık ara lideriz. Kayserispor’un mali disiplin nedeniyle transfer yapamadığını da bu analize eklememiz gerekiyor.  

HARCAMA LİMİTİ NEDEN ÖNEMLİ?

Süper Lig kulüplerinin harcama limitlerinin belirlenmesi noktasında iki yöntem kullanılıyor. Bunlardan ilki; gelir-gider farkı üzerinden hesaplanırken, diğer yöntemde ise net borç-net faaliyet gelir rasyonu üzerinden hesaplama yapılıyor. Yani, ürün satış maliyetleri, futbolcu, teknik kadro ve menajer ücret giderleri, diğer personel ücret giderleri, diğer faaliyet giderleri, transfere ilişkin giderler ve finansman giderleri gider kalemlerini oluşturuyor.

AKINAL YÖNETİMİ AKILCI GİDİYOR

Gaziantep FK, finansal yükümlülükleri yerine getirmede, ligdeki 16 takımdan daha iyi durumda. Kulüb şirketleşme hamlesi ile birlikte spor ve eğlence endüstrisinin önde gelen küresel blockchain sağlayıcısı Chiliz ile iş ortaklığı yaparak, $GFK Fan Token FTO’sunu Socios.com Uygulaması üzerinden başlattı. Tüm bunların yanı sıra gelir ve gider analizini çok iyi planladı. Ligde ilk yılında bu şekilde ayakta kaldı.

SONUÇ OLARAK;

Bana göre kentteki sporseverlerin gözden kaçırdığı çok önemli bir detay konuşulmuyor. Hatırlayın Gaziantepspor döneminde her sezon ortasında OSB’nin kapıları aşındırılıp kulübe paralar toplanmıyor muydu?

Peki neden?

Çünkü yönetim sezonluk sportif başarı kovalıyordu ve her sezon cömert harcamalar yüzünden lig bitmeden kasa boşalıyordu.

Ama Gaziantep FK yönetimi işe mali yönetim ile başladı. Mali disiplin sağlanınca kısa zamanda futbolcuların güvenle tercih edebileceği bir kulüp haline geldi. Şimdi tüm bunları görmeyip, sadece haftalık maç sonuçlarına göre başkanı, yönetimi, teknik heyeti, futbolcuları ve mali yönetimde gece gündüz kafa patlatan yöneticileri eleştirmek abesle iştigal olur, HAKSIZLIK OLUR…

Buraya not ediyorum. Gaziantep FK, birkaç yıl sonra mali tabloda ayakta kalabilen ender kulüplerden birisi olacaktır. Yeter ki, tabelaya takılmayalım.

SON SÖZ:

KULÜPLER BİR MAÇ KAYBEDİNCE  DEĞİL, MALİ DİSİPLİNİ KAYBEDİNCE YOK OLUR. GAZİANTEP FK’YI BİTİRENDE SPOR YÖNETİMİ DEĞİL, MALİ YÖNETİMDİ. (A.AKYÜREK)