Antep’e “Gazilik” unvanının verilişinin 100’üncü yıl dönümü etkinlikleri Birinci Meclis Binası’nda kentin önde gelen isimlerinin yanı sıra, TBMM Başkanı ve üst düzey isimlerin katılımıyla kutlandı.

Atalarımızın, tam 100 yıl önce verdiği destansı direniş ve Gazilik unvanını kazandığımız süreç yeniden canlandırıldı.

Gururlandık ve Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün o muhteşem sözü kulaklarımızda çınladı; ‘’Ben Gazianteplilerin gözlerinden nasıl öpmem ki, onlar yalnızca Gaziantep'i değil, Türkiye'yi kurtardılar.’’

***

Her kurtuluş yıl dönümlerimde aklıma şu soru gelir; atalarımız, dünyada emsali görülmemiş bir direniş ile sonraki nesillere değerli bir armağan vermiş. Peki, bizler gelecek nesillerin gurur duyabileceği neler yapabiliriz veya yapıyoruz?

***

ŞUAN İSE;

Kurtuluşun meşalesini yakan Gaziantep, içinde bulunduğumuz virüs sürecinde neler yapabilir? Sorusunu aklımda atıp, tutuyorum.

HİÇBİR ŞEY İMKANSIZ DEĞİLDİR

Belki ukalalık olacak ama anlatacağım. Çünkü, bir insanın yapamadığı veya başaramadığı bir şeyi önermesi traji komik kalır.

Hatırlayanlar bilir. 

Yıl 2000... GAÜN  Fen Bölümü Dekanı Hikmet Yıldırım CELKAN ve şuan tekrar GAÜN'e dönen Hacı Murat Şahin hocam Türkiye'de stadlardaki tel örgülerin kaldırılmasını çalışmıştık. Bu projeyi anlattığım tüm yetkililer gülüp geçmişti. Dönemin Gaziantep Valisi Muammer Güler hariç, hiç kimse böyle bir şeye ihtimal vermiyordu.

O dönem OLAY TV'de spor programı yapıyordum. Erol Maraş ve Raci Dölek ağabeylerim de tam destek arkamda durmuşlardı.

Vali Güler'in yetki vermesi ve önümüzü açmasıyla konuyu AVRUPA düzeyinde çalıştık. Gaziantep'te kapsamlı bir toplantı yapıldı. Sunumu yaptık ve önerilerimizi sıraladık. Tüm ulasal basın Gaziantep'e akın etti ve çalışmamızı gündeme taşıdı. 

O Proje sayesinde TBMM'de sporda şiddet komisyonu kuruldu. Ve yine porjemiz sayesinde tel örgüleri ilk kaldıran DENİZLİ oldu. Sonrası malum. Biz, kurtuluş ruhu ile Gaziantep'i  ilham veren bir şehir olarak spor tarihine havale ettik. Gaziantep ülke geneline çok önemli bir olayda İLHAM KAYNAĞI oldu. 

ŞİMDİ İSE YİNE O GÜNKÜ GİBİ ÇILGIN BİR FİKRİ ZİHNİMDE TAŞIYORUM

Tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, bazı kaynaklara göre dünyanın ilk yerleşim yeri üzerinde kurulu olan, yani kutsal bir tılsımı bulunan Gaziantep, sanki bu süreçte de Türkiye’nin hatta dünyanın emsal alabileceği işleri başaracak gibi bir his var içimde . Tarih tekerrürden ibarettir.  İşte, benim zihinsel derinliğim tam da burada konakladı. Salgın döneminde ortaya koyulacak projelerle Gaziantep bir kez daha ilham kaynağı olabilir.

***

SALGIN YÜZYILINA HAZIR MIYIZ?

100 yıl önce düşman işgalinden kurtuluş mücadelesi verildi. Ama gelinen yüz yılda işgaller çok farklılaştı. Bir virüs, dünyayı işgal etti ve adeta dünya var olma savaşı veriyor. Ülkemizde de şehir şehir bunu hissediyoruz. İşte bu süreçte atalarımızın aklı selim zekasına, dayanışma ruhuna, kararlığına, ilim ve bilime bağlılığına en önemlisi vatan sevdasına en çok ihtiyaç duyduğumuz bir dönemi yaşıyoruz.

***

YERİNDE KARAR DÖNEMİ KENTLERE ÖNEMLİ SORUMLULUKLAR YÜKLEDİ

Malumunuz geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, virüs ile mücadelede çok önemli bir açıklama yaptı. Yeni dönemin ‘YERİNDE KARAR DÖNEMİ’’ olduğunu işaret ederek, şehir şehir bölgesel kararlar alınabileceğini işaret etti. Yani,  İl Pandemi Kurulları ve İl Hıfzıssıhha Kurulları, bulundukları kent için verilen yetki ışığında kararlar alabilecek. Elbette vaka sayılarındaki düşüş alınacak bu kararların kapsamını belirleyecek.

***

KENDİNE YETEN BİR GAZİANTEP İNŞA ETMELİYİZ

Yerinde karar dönemi kentlerdeki yöneticilerin ve kanaat önderlerinin öngörülerinin ne kadar başarılı olduğunu test edecek. Gaziantep’in bu açıdan önünde tarihi bir fırsat var. Çünkü, Gaziantep 100 yıl önce hiçbir yerden yardım almadan, kısıtlı imkanlarla hatta imkansızlıklarla neler yapılabileceğini tüm dünyaya gösterdi. 

O ecdadın torunları neden bu süreçte de gelecek nesillerin gururla yad edeceği işler başarmasın ki! Yapılması gereken tek şey, kapsamlı bir ARGE çalışmasıyla salgınlara karşı daha güvenli, kendi kendine yetebilen bir kent inşa etmek için çalışmalara başlamak.

***

ZOR FAKAT İMKANSIZ DEĞİL

İlimizde kurtuluş mücadelesi kahramanı Şahinbey’in  ismini taşıyan ilçe belediyemiz tablet dağıtım sayılarında koca İstanbul Belediyesi’ni hayrete düşürüyorsa, emin olun diğer tüm alanlarda da aynı ruh ile emsal işler başarabiliriz.

***

Kritik soru şu: Gerçekten bir salgınlar çağına girdiysek, kentlerimizi gelecekte nasıl tasarlamalıyız ki evimizin dışı yasaklı alan haline gelmesin, güvenli ve yaşanabilir alanlar olarak kalsın?

Şu bir gerçek ki,  yaşayıp çalıştığımız alanları farklı şekilde kullanmak, kamusal alanda hijyen imkanlarını artırmak ve yayalara ayrılan alanları genişletmek geleceğin salgına dayanıklı kentlerinin önemli özellikleri arasında olacak.

***

AKADEMİ DESTEKLİ  BİR ORTAK AKILA İHTİYAÇ VAR

İlimizdeki  bilim insanları, üniversiteler, meslek örgütleri ve yerel yönetimler kentin geleceğine dair kapsamlı analizler yaparak, yaşadığımız küresel salgın sürecinin kalıcı etkileri üzerine planlama araçları önererek işe başlayabilir.  KENTLEŞME PRATİKLERİ, TEKNOLOJİ KULLANIMI, ÇALIŞMA YAŞAMI VE ULAŞIM TERCİHLERİNDEKİ DEĞİŞİMLER ana başlık olarak belirlenebilir.

 ***

GAZİANTEP GÖÇ HIZINA ÇARE BULMALI

Çin'de Covid-19 salgınının başladığı Vuhan kenti, 11 milyonluk nüfusuyla ülkenin orta bölgesinde nüfusun en yoğun olduğu kentti. Aynı şekilde ABD'de salgının etkisinin en kötü hissedildiği kent New York da bu ülkenin nüfus yoğunluğu en yüksek kenti.

Bulaş riski nüfus yoğunluğunun olduğu bölgelerde daha etkili. Sanayi ve ticaret kenti olması nedeniyle İstanbul ile beraber en fazla göç alan Gaziantep bu tür salgınlarda hep risk taşıyacaktır. Gelecek adına alınacak en etkili önlem NÜFUS KOTASI UYGULAMASI olacaktır. İlgili bakanlıklarla biran önce girişimler başlatılmalı.

***

AKILLI KENT:  Akıllı çalışma (smart working) sistemleri oluşturmalıyız. Ancak akıllı kentler böyle bir krize karşı daha dirençli hale gelebilir. Harvard Üniversitesi'nden Elvis Garcia gelecekte şehirlerin sadece gıda temini değil ama temel hizmetlere erişim bakımından da daha "yerel" olması gerektiğine katılıyor. "Belki mega şehirler içinde küçük çekirdekler yaratmanız gerekecek" diyor.

***

ÖNCE BİNALAR HASTALIKTAN KURTARILMALI

Uzmanlar, enerji tasarrufu amacıyla tamamen izole edilen ve bu nedenle zararlı organizmaların iç mekanda dolaştığı yapılara "hasta binalar" diyor. Gelecekte yapılacak binalarda daha fazla asansör ve çok sayıda merdiven seçenekleri olmalı. Bunun da ötesinde, temel ihtiyaç maddelerinin temininden, alışverişe ve gerektiğinde tahliye güzergahları açılması gibi konularda da hızla uyum sağlayabilir olması gerekiyor.

VERİ HARİTALANMASI YAPILMALI

Geleceğin kentleri küresel virüs salgınları gibi tamamen görünmez akımlarla baş etmek üzere tasarlanmak zorunda. Ve bu da veri haritalandırmasını gerektiriyor. Bunun bir örneği olarak, Massachusetts Teknik Üniversitesi MIT bünyesindeki Senseable City Lab Laboratuvarı’ndaki araştırma grubunu gösteriliyor.

Burada uzmanlar, kanalizasyonlara yerleştirdikleri cihazlarla hangi bölgelerde yasadışı uyuşturucu maddelerin ya da zararlı bakterilerin yoğunlaştığını belirleyebiliyor. Pandemilere hazır bir kentin muhtemelen hastalıkların yayılışını da haritalandırabilecek bu tür gizli ölçüm cihazlarıyla donatılmış olması gerekecek.

MODERN TARIMA AĞIRLIK VERİLMELİ

Salgınlara dayanıklı bir şehrin önemli bir özelliğinin de gıda güvenliğini sağlayabilmesi yani gıdaya erişimi sağlayabilmesi gerekiyor. Küreselleşen dünyamızda şuan da dört bir yandan gelen ürünler beraberlerinde taşıyabilecekleri virüslerle birlikte bir kaç gün hatta bazen bir kaç saat içerisinde kent merkezlerinde soframızda olabiliyor.

***

Gündelik hayatın büyük ölçüde değişime uğradığı bu süreçte, kamu hizmetlerinde yeni ihtiyaçlar belirmiştir. Şehircilik ilkeleri, planlama araçları, kentsel politika ve stratejiler gözden geçirilmelidir.

Yerel ekonominin yeniden canlanmasını desteklemek için  işletmelerin sağlık güven etiketi içeren  ‘Güvenli alışveriş’ uygulaması başlatılabilir.  Etiket, müşterilere burada alışverişin güvenli olduğunu işaret eder.

Şayet kentte bir BEYİN TAKIMI oluşturulup çalışılırsa daha birçok muhteşem fikir çıkar. 

***

SONUÇ OLARAK;

Yerinde yönetim sürecinde kentimizdeki tüm kademelerin ve yetki organlarının birinci önceliği Yeni Dünya Düzeni’nde yer alabilecek bir kent inşa etmek olmalıdır.

İşte o zaman, 100 yıl sonra gelecek nesiller ecdadının kısıtlı imkanlarla neler başardığından bahsedebilir.

İşte o zaman,  bizim bugünkü kurtuluş ve GAZİ’lik kutlamalarımız daha da anlamlaşır.

Evet…

Önümüzde tarihi bir fırsat var; Tüm Dünyaya ilham verecek, kendine yeten bir kent olmak.

100 yıl öncesindeki ruhu halen damarlarımızda taşıyorsak bunu başarabiliriz.

Yerinde yönetim döneminde  yeni bir destan yazmak hayal değil. Çünkü Gaziantep tarihte HAYALLERİN GERÇEĞE DÜNÜŞTÜĞÜ önemli bir şehir olarak anılmıştır hep. 

Günübirlik planları, makam sevdasını, kısır çekişmeleri, kibri ve gururu bir kenara bırakarak yeni bir destan yazmaya var mısınız?

Çok mu hayalci geldi?

El Cevap;

100 yıl önce kurtuluş hayali kurulmasaydı. Bugün bu yazı olmayacaktı.

Şu da bir gerçek ki, büyük  hayal kurmayan bireylerde, şehirlerde hatta ülkelerde asla ileriye gidemez. 

Gelin Kurtuluş ruhumuzu 100 yıl sonra yeniden canlandıralım.

Canlandıralım ki;100 yıl sonra bizim neslimiz birinci meclis salonunda bilzeri hayırla ve dua ile YAD etsin. 

Kalın sağlıcakla.